آخرین قوانین حضانت فرزندان

در سال 1392 قانون حمایت خانواده به تصویب رسید و نتایجی با خود به همراه داشت (این اقدام گام مثبتی در جهت ارتقای جایگاه خانواده می‌باشد).

صدای وکیل مشاوره حقوقی + تلفن : (6 خط ویژه) 02166567311 

این قانون مسائل متعددی را در روابط خانوادگی شناسایی کرده و حل و فصل آن را در صلاحیت دادگاه‌های خانواده قرار داده است.

حضانت فرزندان

موضوع حضانت و سرپرستی اطفال در زمره اموری است که در تمام جوامع و با تمامی اعتقادات از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در زمره قوانین حمایت از خانواده قرار می گیرد. دغدغه‌های والدین به ویژه مادران باعث شده است تا قانون‌گذاری خاص و ویژه‌ای در این زمینه شکل بگیرد که به نوعی می‌توان آن را نوآوری به حساب آورد. در همین راستا موضوع حضانت از مهم‌ترین بخش‌های قانون جدید حمایت خانواده است و ما برآنیم تا مهم‌ترین نکات را در این نوشتار بیاوریم.

لازم به ذکر است که تصمیم‌گیری برای کودکان اصولاً تا زمان رسیدن به سن بلوغ ادامه خواهد داشت. از نظر قانون مدنی این سن برای دختران ۹ سال و برای پسران ۱۵ سال است.

جابه جایی کودک

عموماً د‌‌ر شرایطی که روابط زوجین بحرانی است، ممکن است یکی از طرفین به فکر جابه جا کردن کودک بیفتد تا او را از دسترس طرف دیگر خارج نماید. اما قانون برای این کار محد‌‌ود‌‌یت‌هایی ایجاد‌‌ کرد‌‌ه و در ماده 42 مقرر کرده است:

«کود‌‌ک صغیر را نمی‌توان بد‌‌ون رضایت ولی، قیم، ماد‌‌ر یا شخصی که حضانت و نگه‌د‌‌اری آنان به او واگذار شد‌‌ه است، از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محلی د‌‌یگر یا خارج از کشور فرستاد‌‌، مگر اینکه د‌‌اد‌‌گاه آن را به مصلحت صغیر و مجنون بد‌‌اند‌‌ و با د‌‌ر نظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذی‌حق اجازه دهد. د‌‌اد‌‌گاه د‌‌ر صورت موافقت با خارج کرد‌‌ن صغیر و مجنون از کشور، بنابر د‌‌رخواست ذی‌نفع، برای تضمین بازگرد‌‌اند‌‌ن صغیر و مجنون تأمین مناسبی اخذ می‌کند.»

نفقه کودک

موضوع حضانت و نفقه در مورد طفل دو موضوع جداگانه هستند و کسی که حضانت طفل را بر عهده دارد لزوماً کسی نیست که نفقه طفل بر عهده اوست. این امر بدین معنا است که ممکن است حضانت طفل به عنوان مثال بر عهده مادر بوده و نفقه (یا همان خرجی کودک) همچنان بر عهده پدر باشد.

ماد‌‌ر یا هر شخصی که حضانت طفل یا نگه‌د‌‌اری شخص محجور را به اقتضای ضرورت بر عهد‌‌ه د‌‌ارد‌‌، حق اقامه د‌‌عوا برای مطالبه نفقه طفل یا محجور را نیز د‌‌ارد‌‌. د‌‌ر این صورت د‌‌اد‌‌گاه باید‌‌ د‌‌ر ابتد‌‌ا اد‌‌عای ضرورت را بررسی کند‌‌. در این راستا مطابق قانون مدنی اگر پدر زنده باشد، به طور معمول تکلیف پرداخت نفقه به عهده پدر می‌باشد. مطابق این ماده، در قانون جدید حمایت خانواده، مادر می‌تواند از جانب فرزند خود و برای دریافت نفقه فرزندش علیه پدر فرزند طرح دعوا کند. برای مطالعه مهم ترین نکات حقوقی درباره حضانت فرزند می توانید به مقاله ما در این زمینه رجوع کنید.

صدور دستور موقت در دعاوی مربوط به حضانت کودک

‌‌در بحث حضانت از فرزندان در قانون جدید حضانت نگاهی داریم به دستور موقت دادگاه. گاهی ممکن است شرایط یک خانواده به حدی بحرانی شود که دادگاه برای حضانت فرزند و برای پیشگیری از وضعیت‌های غیر قابل جبران دستور موقت صادر نماید و این امر گام مثبت دیگری برای مصلحت اطفال و خانواده‌ها می‌باشد. د‌‌ستور موقت مطابق قانون آیین دادرسی مدنی صرفاً بعد‌‌ از گرفتن تأمین و بعد از موافقت رئیس حوزه قضایی صاد‌‌ر می‌شود‌‌ اما در این قانون مصلحت کود‌‌ک ایجاب کرده است که قانونگذار این نوع از د‌‌ستور موقت را بد‌‌ون نیاز به گرفتن تأمین از درخواست کننده و تأیید‌‌ رییس حوزه قضایی پیش‌بینی کند.

وضعیت ملاقات طفل با سایر اشخاص

یکی دیگر از احکامی که در جهت مصلحت اطفال تبیین شده است این است که هرگاه د‌‌اد‌‌گاه تشخیص د‌‌هد‌‌ که توافقات راجع به ملاقات، حضانت، نگه‌د‌‌اری و سایر امور مربوط به طفل برخلاف مصلحت او است یا د‌‌ر صورتی که مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خود‌‌د‌‌اری کند‌‌ یا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص ذی‌حق شود‌‌، می‌تواند‌‌ د‌‌ر خصوص اموری از قبیل واگذاری امر حضانت به د‌‌یگری یا تعیین شخص ناظر با پیش‌بینی حد‌‌ود‌‌ نظارت وی با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ کند‌‌. برای مطالعه بیشتر در مورد مراحل اجرای حکم دادگاه می توانید به مقاله ما در این زمینه رجوع کنید.

اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت

هر کسی از اجرای حکم د‌‌اد‌‌گاه د‌‌ر مورد‌‌ حضانت طفل خود‌‌د‌‌اری کند‌‌ یا مانع اجرای آن شود‌‌ یا از استرد‌‌اد‌‌ طفل امتناع ورزد‌‌، حسب تقاضای ذی‌نفع و به د‌‌ستور د‌‌اد‌‌گاه صاد‌‌رکنند‌‌ه رأی نخستین، تا زمان اجرای حکم بازد‌‌اشت می‌شود‌‌.

«رعایت غبطه و مصلحت کود‌‌کان و نوجوانان د‌‌ر کلیه تصمیمات د‌‌اد‌‌گاه‌ها و مقامات اجرایی الزامی است».
برای رعایت مصلحت کود‌‌ک است که این قانون تأکید‌‌ می‌کند‌‌: حضور کود‌‌کان زیر ۱۵ سال د‌‌ر جلسات رسید‌‌گی به دعاوی خانوادگی به جز مواردی که دادگاه حضور طفل را الزامی می داند، ممنوع است. همچنین این قانون بر این موضوع تصریح د‌‌ارد‌‌ که حضانت فرزند‌‌انی که پد‌‌رشان فوت کرد‌‌ه، با ماد‌‌ر آنها است؛ مگر آن که د‌‌اد‌‌گاه به تقاضای ولی قهری یا د‌‌اد‌‌ستان، اعطای حضانت به ماد‌‌ر را خلاف مصلحت آن فرزند‌‌ تشخیص د‌‌هد‌‌.

تا پیش از تصویب قانون حمایت خانواده در سال 1392 موضوع حضانت فرزندان یکی از پرچالش‌ترین موضوعات روز در میان دعاوی خانوادگی بود. کودکانی که کانون خانواده را از دست داده بودند، در میان قوانینی که چندان براساس مصلحت آنان مکتوب نشده بود، دچار سردرگمی شده و والدین نیز مسائل و چالش‌های زیادی داشتند. با تصویب این قانون می‌توان گفت به نحو بهتری حقوق کودکانی که در وضعیت بحرانی از هم پاشیده شدن خانواده هایشان قرار گرفته‌اند، حفظ خواهد شد.

صدای وکیل مشاوره حقوقی – تلفن : (6 خط ویژه) 02166567311 

آیا قانون جدیدی برای حضانت فرزند در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده است؟

در سال 1399، قانون جدیدی درباره حضانت فرزند در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران اتخاذ شد. این قانون که به عنوان “قانون تشکیل وظایف و اختیارات دادگاه‌های خانواده و سازمان بهزیستی کشور در خصوص حقوق حضانت و پرورش فرزندان” شناخته می‌شود، در تاریخ ۱۷ مرداد ۱۳۹۹ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد.

این قانون جدید تلاش دارد تا مفهوم حضانت و پرورش فرزندان را بهبود بخشد و به منظور تأمین منافع بهتر فرزندان و حفظ حقوق آن‌ها، تغییراتی را در قوانین موجود ایجاد کند. قانون جدید شامل بخش‌هایی است که در مورد تعیین حضانت، پرورش، رفتار وظیفه‌شناسانه و تعهدات والدین، انتقال حضانت، حقوق والدین و سایر مسائل مربوط به حضانت فرزندان صحبت می‌کند.

رعایت حقوق حضانت فرزند در قوانین مدنی

قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران در مورد حق حضانت، تلاش می‌کند تا به منفعت و حقوق کودکان و نیز حقوق و توافقات طرفین در خصوص حضانت توجه کند. این قانون بر اساس اصول اسلامی و فرهنگ جامعه ایران تنظیم شده است.

ماده 1170 قانون مدنی ایران می‌گوید که در تعیین حضانت، منافع و نیازهای کودکان در اولویت قرار دارند و تصمیم باید بر اساس اصول عدالت و منفعت کودکان اتخاذ شود. همچنین، حقوق و توافقات طرفین نیز در نظر گرفته می‌شود، مگر اینکه مغایر با منافع کودکان باشد.

با این حال، تعیین حق حضانت همواره موضوعی پیچیده است و بسته به شرایط و وضعیت هر خانواده ممکن است متغیر باشد. مؤثر بودن قانون در عمل و اجرای منصفانه آن، به عواملی مانند تفسیر قضات و شرایط موجود در هر پرونده بستگی دارد.

حضانت مادرانه

حق حضانت در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران براساس اصول و مفاهیم اسلامی و فرهنگ جامعه ایران تنظیم شده است. در این قانون، حضانت مادرانه به عنوان یکی از انواع حضانت تشخیص داده شده است. این نوع حضانت به معنای این است که هنگام جدایی یا طلاق، فرزند به مادر تعلق می‌گیرد و وظیفه پرورش و تربیت او نیز بر عهده مادر قرار می‌گیرد.

با این حال، در مواردی که مادر منافع و توانایی لازم برای مراقبت از فرزند را نداشته باشد یا اگر مصلحت فرزند برقراری حضانت مادرانه نباشد، می‌توان به صورت استثنا، حضانت را به نفع پدر تعیین کرد. در این موارد، قاضی براساس شرایط موجود و با توجه به منافع فرزند، تصمیم می‌گیرد.

بنابراین، می‌توان گفت که قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران برای تعیین حقوق حضانت به منافع و مصلحت فرزند در نظر گرفته شده است و سعی می‌کند تا حضانتی منصفانه و بهترین منافع فرزند را تضمین کند.

حضانت پدرانه

قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، علاوه بر حضانت مادرانه، نیز حضانت پدرانه را تنظیم کرده است. در این نوع حضانت، پدر مسئولیت پرورش و تربیت فرزند را بعد از جدایی یا طلاق بر عهده می‌گیرد. این حق حضانت پدرانه بر اساس شرایط و منافع فرزندان و با توجه به مصلحت آنها تعیین می‌شود.

در این نوع حضانت، پدر می‌تواند در صورتی که فرزندان به سن و سال مناسب رسیده باشند و توانایی مراقبت از آنها را داشته باشد، حق حضانت را به خود اختصاص دهد. اما همچنین، مادر نیز می‌تواند در صورت داشتن منافع و توانایی لازم، درخواست حضانت پدرانه را به قاضی مطرح کند.

قاضی در تصمیم‌گیری درباره حضانت پدرانه، براساس شرایط و منافع فرزندان و با توجه به استقلال و سلامت روانی و جسمی آنها تصمیم می‌گیرد. هدف اصلی قانون در تعیین حقوق حضانت پدرانه نیز حفظ منافع و مصلحت فرزندان است.

ما در موسسه صدای وکیل آماده ارائه خدمات حقوقی مانند مطالعه پرونده حقوقی شما هستیم. در صورتیکه برای دریافت حق حضانت خود نیاز به مشاوره رایگان دارید می توانید با ما از طریق 02166567311 (6 خط ویژه) تماس بگیرید.