قوانین فرزند خواندگی عبارت است از قوانینی که جهت سرپرستی کودکان بهزیستی لازم می باشد. زوج هایی که بچه دار نمی شوند می توانند با در نظر گرفتن این قوانین اقدام به سرپرستی کودکان بی سرپرست نمایند.
در مورد عبارت فرزند خواندگی این گونه می توان گفت که ؛ اعطای سرپرستی کودکان بدون سرپرست که تحت سرپرستی سازمان بهزیستی می باشند، به خانواده های متقاضی است . این خانواده ها باید دارای شرایط قانون جاری حمایت از کودکان بی سرپرست باشند. به بیان ساده ، یک زوج جوان که توانایی بچه دار شدن ندارند یک کودک بی سرپرست را به فرزندی می پذیرند. لازم به ذکر است پذیرفتن سرپرستی کودک شرایطی دارد . آن چه در این مقاله به آن خواهیم پرداخت بررسی شرایط و قوانین فرزند خواندگی می باشد. پیش از طی مراحل فرزندخواندگی می توانید با وکیلی توانا در این زمینه مشورت کرده و از شرایط موجود جهت پذیرفتن فرزند اطلاعات کافی را کسب نمایید.
پیش از هر چیز ذکر این نکته ضروری است که ، کارهای مرتبط به فرزند خواندگی در هر استان، در همان استان انجام می شود. کمیته هایی به نام کمیته ستادی استان و کمیته شبه خانواده استان بررسی های لازم را انجام می دهند.کودکانی را می توان به عنوان فرزند خوانده انتخاب کرد که تمامی کوشش ها برای شناسایی والدین آن ها بی نتیجه مانده است. به گونه ای که مسئولان بهزیستی به این نتیحه رسیده باشند که امیدی به بازگشت کودک به خانواده خودش وجود ندارد.
مراحل فرزند خواندگی
مشاوره
یکی از مراحل اصلی ، مشاوره قبل از فرزند پذیری است؛ به این معنی که پیش از تشکیل کمیته فرزند خواندگی ، زن و شوهر باید در این جلسات مشاوره شرکت کنند. نتیجه این مشاوره ها در پرونده ی آن ها ثبت خواهد شد.
ارسال پرونده به کمیته ی فرزند خواندگی
پس از مشاوره با متقاضیان سرپرستی کودک ، پرونده به کمیته فرزند خواندگی ارسال می شود.اگر تصمیم کمیته مثبت باشد زوج مذکور در فهرست نوبت قرار می گیرند.
معرفی به شیرخوارگاه
با فرا رسیدن نوبت، زوجی که در فهرست قرار گرفته اند، به شیرخوارگاه معرفی می شوند.
معرفی به دادگاه
زوجین فرزند را انتخاب کرده و سپس توسط سازمان بهزیستی به دادگاه معرفی می شوند. دادگاه دوره ی آزمایشی یا همان حکم سرپرستی موقت را صادر می نماید.
تحویل کودک
پس از صدور حکم سرپرستی، کودک انتخاب شده به والدین تحویل داده شده و دوره ی آزمایشی فرزندخواندگی آغاز می گردد.
دوره ی آزمایشی
در دوره آزمایشی که مدت آن ۶ ماه است، حداقل ۳ بازدید از طرف مدد کاران اجتماعی از خانواده فرزند پذیر انجام می شود. به این ترتیب مسئولان بهزیستی از صلاحیت زوجین جهت سرپرستی کودک اطمینان حاصل می کنند.
تملیک بخشی از اموال به کودک
صدور حکم سرپرستی بر اساس ماده ۱۴، مستلزم این است که درخواست کننده سرپرستی بخشـی از اموال یا حقوق خـود را به کودک یا نوجـوان تحت سرپرستی تملیک کند.
صدور حکم قطعی
درصورت تایید صلاحیت زوجین جهت مراقبت از فرزند ، گزارش نهایی تهیه می شود و درخواست سرپرستی به دادگاه مربوطه می رود تا حکم قطعی صادر گردد.
گرفتن شناسنامه برای کودک
پس از گذراندن دوره ۶ ماهه آزمایشی و صدور حکم قطعی، سرانجام زوجین می توانند برای کودک شناسنامه تهیه کرده و مشخصات خود را در شناسنامه ی او به عنوان والدین قانونی ثبت نمایند.
شرایط قانون فرزند خواندگی
قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست در سال ۹۲ توسط قانون گذار تصویب شد. طبق ماده ۸ این قانون؛ سپردن سرپرستی کودک به افراد در صورتی که امکان پذیر است که کودک شرایط ذیل را دارا باشد.
امکان شناسایی هیچ یک از پدر، مادر و جد پدری کودک وجود نداشته باشد.
پدر، مادر، جد پدری و وصی منصوب از سوی ولی قهری آنان در قید حیات نباشند.
دو سال از سپردن کودک به سازمان بهزیستی گذشته و در این مدت، پدر یا مادر و یا جد پدری و وصی منصوب از سوی ولی قهری برای سرپرستی فرزند مراجعه نکرده باشند.
عدم صلاحیت پدر، مادر و جد پدری آنان و وصی منصوب از سوی ولی قهری به تشخیص دادگاه صالح این امر تایید شده باشد. صلاحیت افراد مذکورحتی با ضم امین یا ناظر نیز حاصل نشود.
جد پدری در این ماده همان پدرِ پدر است. ولی قهری نیز عنوانی است که برای پدر و جدِ پدری به صورت مشترک استفاده می‌شود.
تامین آتیه ی فرزند خوانده
با توجه به این موضوع که فرزند خوانده از پدر و مادر قانونی خود حتی با وجود داشتن شناسنامه ارث نمی برد، ضروری است صلح یک سوم اموال والدین به فرزند خوانده از طریق دفترخانه های رسمی یا مراجع قضایی انجام شود. از جمله دیگر راه کارهای قانونی جهت تامین آتیه ی فرزند خوانده افتتاح حساب پس انداز، بیمه آتیه یا روش های قانونی اطمینان بخش دیگر می باشد.
لازم به ذکر است، حکم سرپرستی همیشگی نیست. در صورتی که سازمان بهزیستی تشخیص دهد آسیبی در زندگی جدید متوجه کودک است و والدین آنگونه که شایسته است از عهده ی سرپرستی کودک برنمی آیند، حکم سرپرستی را با هماهنگی دادگاه فسخ خواهد نمود.
مدارک لازم جهت فرزند خواندگی
متقاضیان فرزند خواندگی در نظر داشته باشند، ضمن اعلام تقاضای رسمی به سازمان بهزیستی باید تقاضانامه به امضای هر دو نفر رسیده باشد. قید نشانی و شماره تلفن محل سکونت در این تقاضانامه ضروری است.
تهیه ی مدارک ذیل همراه با تقاضانامه الزامی است.
– تصویر شناسنامه زوجین
– تصویر سند ازدواج
– گواهی مبنی بر ناتوانی در بچه دار شدن
– گواهی پزشکی قانونی در مورد عقیم بودن زوجین یا یکی از آنها.
– گواهی عدم اعتیاد زوج و زوجه .
– تهیه ی حکم سرپرستی آزمایشی از مراجع قضایی، با توجه به شرایط مذکور در متن فوق
– برگ عدم سوء پیشینه کیفری زوجین
– ارائه گواهی سلامت جسم و روان از پزشکی قانونی برای هر دو نفر
– گواهی تمکن مالی اعم از فیش حقوقی، فتوکپی سند ماشین، منزل مسکونی یا هر ملک دیگر
– گواهی سلامت و مبتلا نبودن زن و شوهر به بیماری های صعب العلاج