صدا وکیل موضوع این مقاله خود را پیرامون موضوعات رهن و اجاره و خرید پرداخته و قواننین مربوط به آن را بررسی میکند
نکاتی در مورد اجاره اماکن مسکونی:
اطلاعات مهم در تنظیم قرارداد اجاره ملک مسکونی
در اجاره مسکن باید مدت اجاره معین باشد والا اجاره باطل است. معمولاً مدت اجارهها یکسال تعیین میگردد. مدت اجاره از روزی شروع خواهد شد که بین موجر و مستاجر توافق شود و اگر در عقد اجازه ابتدای مدت ذکر نگردد زمان انعقاد قرارداد محسوب خواهد شد. شروع عقد اجاره خواهد بود.
لازم نیست که موجر مالک عین مستاجره باشد ولی باید حتما مالک منافع عین مستاجر شناخته شود. پس اگر الف خانهای را از دیگری اجاره کرد چون مالک منافع آن بوده قادر به انتقال منافع در مدت اجاره به دیگری است، مگر آنکه در قرارداد اجاره خلاف آن شرط شده باشد.
اگر بعداز قرارداد معلوم شود که عین مستاجره در حال اجاره معیوب بوده، مستاجر حق فسخ دارد. البته اگر موجر رفع عیب کند به نحوی که به مستاجر ضرری وارد نشود، مستاجر حق فسخ نخواهد داشت. اگر عیب در مدت استفاده از مورد اجاره حادث گردد، مستاجر نسبت به بقیه مدت اجاره حق فسخ خواهد داشت.
موجر نمیتواند درمدت اجاره در عین مستاجره تغییر دهد که با استفاده مستاجر از آن در تعارض باشد و اگر مورد اجاره نیاز به تعمیراتی داشته باشد که تاخیر در آن موجب ضرر به موجر شود، مستاجر نمیتواند مانع از تعمیرات گردد حتی اگر این امر مانع استفاده او از مورد اجاره شود. در این حالت مستاجر میتواند از حق فسخ استفاده کند.
تعمیرات و کلیه مخارجی که در مورد اجاره برای امکان بهرهبرداری از آن لازم است بر عهده مالک میباشد، مگر آنکه در اجارهنامه خلاف آن قید شود و نیز پرداخت هزینههای مربوط به اسباب و لوازمی که برای استفاده از مورد اجاره ضروری است برعهده مالک میباشد مانند نصب آبگرمکن یا شوفاژ.
اگر مستاجر خارج ازحدود متعارف از مورد اجاره بهرهبرداری کند و موجر نتواند مانع او از این امر شود، حق فسخ برای موجر بوجود میآید. برای مثال به جای استفاده و مصرف خانگی از برق، مصرف صنعتی از برق داشته باشد.
مستاجر باید در زمانهای تعیین شده در قرارداد، اجارهبها را پرداخت کند و در مقابل از موجر رسید دریافت کند.
اگر مستاجر از مورد اجاره در غیر موردی که در اجاره آمده استفاده کند، موجر حق فسخ اجاره را خواهد داشت. برای مثال در قرارداد اجاره آمده که این امکان برای استفاده مسکونی به اجاره داده میشود ولی مستاجر از آن استفاده تجاری کند.
عقد اجاره به محض پایان مدت اجاره، برطرف میشود و اگر بعداز پایان مدت اجاره مستاجر آن را در تصرف خود نگهدارد باید به موجب اجارهبهایی که معادل اجارهبهاء مکانی شبیه آن مکان است، بپردازد حتی اگر از آن استفاده نکند.
عقد اجاره با فوت موجر یا مستاجر باطل نخواهد شد اما اگر موجر تنها تا زمان حیات خود مالک منافع مورد اجاره باشد با فوت او اجاره باطل خواهد شد و نیز اگر در قرارداد اجاره مباشرت مستاجر در استفاده از مورد اجاره شرط گردد با فوت مستأجر عقد اجاره باطل میشود.
اگر مستاجر مورد اجاره را به دیگری اجاره دهد اجاره باطل یا فسخ نمیشود، مگر آنکه موجر در قرارداد اجاره برای خود به هنگام تحقق این امر حق فسخ را شرط کرده باشد.
اگر مستاجر بدون اجازه موجر در مورد اجاره تعمیراتی کند حق مطالبه آن را از موجر ندارد.
اگر مستاجر بدون اجازه موجر در خانه یا زمینی که اجاره کرده ساخت و ساز کند یا درختی بکارد موجر حق دارد که آن را از بین ببرد و اگر در اثر این عمل نقصی به بنا یا زمین مورد اجاره وارد شود برعهده مستاجر خواهد بود.
تنظیم قرارداد اجاره هم به صورت عادی و هم رسمی ممکن است. معمولاً اشخاص بصورت عادی در آژانسهای مسکن مبادرت به تنظیم قرارداد میکنند. باید توجه داشت کهاولاً برای تنظیم قرارداد اجاره به صورت عادی حتماً به دو نفر به عنوان گواه ذیل سند اجاره را امضاء کنند تا طرفین از مزایای قانون روابط موجر و مستاجر مصوب ۱۳۷۶ بهرهمند شوند.ثانیاً صرف تنظیم قرارداد در فرمهای چاپی یا تایپ مفاد قرارداد موجب رسمیشدن آن نمیشود و تاثیری در ماهیت آن ندارد.
قراردادهای عادی اجاره باید با قید مدت اجاره در دو نسخه تنظیم شود و به امضاء موجر و مستاجر برسد و به وسیله دو نفر افراد مورد اعتماد طرفین به گواهی برسد. هرگاه موجر یا مستاجر به نمایندگی از دیگری قرارداد تنظیم کند باید توجه داشت شخصی که خود را به عنوان نماینده معرفی میکند،دلیل نمایندگی او باید به رویت طرف مقابل رسیده و پیوست قرارداد شود. پس اگر الف خود را وکیل همسرش به عنوان موجر معرفی میکند باید وکالتنامه رسمی مبنی بر وکالت در انعقاد عقد اجاره از سوی او ارایه دهد.
پس از پایان مدت اجاره اگر مستاجر از تخلیه مود اجاره امتناع کند به درخواست موجر تخلیه صورت خواهد گرفت. برای تخلیه اگر سند عادی باشد باید نکات زیر رعایت شود.
-درخواست برای تخلیه مشتمل بر نام و نام خانوادگی و محل اقامت مستاجر و مشخصات عین مستاجره و مشخصات و تاریخ سند اجاره و کپی برابر اصل شده قرارداد اجاره و کپی برابر اصل شده سند مالکیت ملک.
-ابطال تمبر به درخواست نامه تخلیه.
رئیس حوزه قضایی یا دادگاهی که به درخواست رسیدگی میکنند با احراز مالکیت یا ذینفع بودن موجر دستور تخلیه را صادر خواهد کرد. پس از ابلاغ این دستور توسط مامورین به مستاجر، او مکلف است ظرف ۳ روز پس از ابلاغ دستور دادگاه نسبت به تخلیه اقدام کند.
اگر موجر مبلغی به عنوان ودیعه یا تضمین یا قرضالحسنه از مستاجر دریافت کرده باشد تخلیه و تحویل مورد اجاره، موکول به استرداد آن سند یا وجه به مستاجر خواهد بود.
اگر سند اجاره رسمی باشد برای تخلیه مورد اجاره درخواست صدور اجرائیه از دفترخانهای که قرارداد اجاره را تنظیم کرده به عمل میآید و دفترخانه پس از احراز هویت و صلاحیت موجر اوراق اجرائیه را ظرف ۲۴ ساعت و در سه نسخه با قید تخلیه محل مورد اجاره به دایره اجرای اسناد رسمی اداره ثبت اسناد و املاک محل میفرستد و اداره ثبت ظرف ۲۴ ساعت نسبت به تشکیل پرونده و صدور ابلاغ و تخلیه به مأمور اقدام میکند و مأمور اجرا نیز مکلف است ظرف ۴۸ ساعت اجرائیه را به مستأجر ابلاغ و مستأجر ظرف ۳ روز از تاریخ ابلاغ نسبت به تخلیه اقدام نماید.
اگر موجر مدعی ورود خسارت به مورد اجاره از سوی مستاجر یا عدم پرداخت اجاره بها یا بدهی شارژ و … باشد نمیتواند راساً نسبت به برداشت این مبلغ از ودیعهای که نزد اوست اقدام کند، بلکه میتواند برای رسیدن به حق خود به دادگاه مراجعه و با تقدیم دادخواست مطالبه ضرر و زیان به میزان مورد ادعا به دایره اجرا دستور تخلیه ارایه کند.
در این صورت دایره اجرای دستور تخلیه از تسلیم مبلغ ودیعه به مستاجر به همان میزان خودداری خواهد بود و پس از صدور رای دادگاه و کسر مطالبات موجر اقدام به رد آن به مستاجر خواهد کرد.
هر خانهای ممکن است نیاز به تعمیر پیدا کند ولی اگر مستاجر باشید همیشه این سوال برایتان پیش میآید که هزینه این تعمیرات با چه کسی است؟ صاحبخانه یا مستاجر؟
مخارج تعمیر خانه اجارهای به عهده کیست؟
به موجب ماده ۴۸۶ قانون مدنی، «تعمیرات و کلیه مخارجی که در عین مستأجره برای امکان انتفاع از آن لازم است به عهده مالک است مگر آنکه شرط خلاف شده یا عرف بلد بر خلاف آن جاری باشد و همچنین است آلات و ادواتی که برای امکان انتفاع از عین مستأجره لازم میباشد».
بنابراین، در هر مورد برای تعیین مسئول پرداخت هزینهها، باید ابتدا به قرارداد و سپس به عرف محل رجوع کرد. در صورتی که در موردی خاص، قرارداد تعیین تکلیف نکرده باشد و عرف و رویه مشخصی نیز وجود نداشته باشد، مخارجی که برای «امکان استفاده» از مورد اجاره ضروری است با موجر است.
مخارجی که برای «استفاده بهتر» از مورد اجاره انجام میشود، بر عهده مستأجر است. به عنوان مثال پرداخت هزینه تعمیر ترکیدگی لولهها با موجر و پرداخت هزینه نصب آنتن گیرنده شبکههای دیجیتال با مستأجر است.
مستأجر در صورتی میتواند هزینه تعمیرات و تغییرات انجام شده در مورد اجاره را از موجر مطالبه کند که این تعمیرات با اجازه موجر انجام شده باشد. به علاوه «اگر در مدت اجاره در عین مستأجره تعمیراتی لازم آید که تأخیر در آن موجب ضرر موجر باشد مستأجر نمیتواند مانع تعمیرات مزبوره شود اگر چه در مدت تمام یا قسمتی از زمان تعمیر نتواند از عین مستأجره کلاً یا بعضاً استفاده کند».
مثلاً مستأجر نمیتواند به این بهانه که یک ماه بیشتر به پایان مدت قرارداد اجاره باقی نمانده و وی قصد تخلیه دارد، مانع تعمیر ترکیدگی لولهها شود. البته در چنین حالتی مستأجر میتواند قرارداد را نسبت به مدت باقی مانده فسخ کند.
موجر نیز نمیتواند در مدت اجاره بدون موافقت مستأجر در عین مستأجره تعمیرات غیرضروری انجام دهد یا تغییراتی دهد که منافی مقصود مستأجر از اجاره باشد. مثلاً حتی در صورتی که مجوزهای لازم را اخذ کرده باشد، نمیتواند برای تبدیل پارکینگ به مغازه، در پارکینگ را با کرکره مغازه تعویض کند.
شرایط تخلیه املاک مسکونی
شرایط تخلیه املاک مسکونی , یکی از مهمترین مشکلاتی که در پایان قرارداد اجاره ممکن است، پیش بیاید تخلیه نکردن ملک توسط مستاجر است. قانون در این خصوص برای موجر چارهای اندیشیده که حق خود را از مستاجری که قانون را زیر پاگذاشته، بگیرد.
اجاره یک قرارداد موقت است. تعیین زمان یکی از شرایط صحت این قرارداد محسوب میشود و اگر مدت برای آن تعیین نشده باشد این قرارداد اعتبار نخواهد داشت.
شرایط تخلیه املاک مسکونی
مقام قضایی دستوردهنده تخلیه در اجرای قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۷۶ باید با بررسی مدارک رابطه استیجاری را ثابت و بعد از آن دستور تخلیه را صادر کند. در این حالت دیگر حق اعتراضی برای مستاجر یا شخص ثالث وجود ندارد و در صورت اعتراض یا ادعای هرگونه حق، برطبق ماده ۵ قانون فوق میتواند دادخواست بدهد که یک مساله جدا است و کاری به دستور تخلیه ندارد.
مراجع رسیدگی به درخواست تخلیه
مرجع رسیدگی به درخواست تخلیه عین مستاجره چنانچه ملک مورد اجاره مسکونی باشد٬ به موجب مقررات قانون شورای حل اختلاف٬ در صلاحیت این شورا خواهد بود اما چنانچه قرارداد اجاره مربوط به ملک تجاری و تابع مقررات پرداخت حق کسب و پیشه و سرقفلی باشد مرجع درخواست تخلیه دادگاه محل خواهد بود.
همچنین به موجب مقررات شورای حل اختلاف چنانچه طرح دعوا و درخواست تخلیه ملک مورد اجاره به طرفیت دوایر٬ سازمانها و نهادهای دولتی مطرح شود شورای حل اختلاف فاقد صلاحیت رسیدگی بوده و مرجع رسیدگی به آن دادگاه محل خواهد بود.
تقسیم ملک مشاع
تقسیم ملک مشاع : هریک ازمالکین ملک مشاعی ،می تواند بدون اجازه دیگران درسهم مشاعی خود ،همه گونه تصرفات حقوقی ازقبیل ،اجاره ،سکونت ،فروش ویا هبه مال مشاعی را انجام دهد ونیاز به جلب رضایت سایرین ندارد .هر شریکی هم درهر زمان که صلاح بداند درصورت عدم وجود منع قانونی ،می تواند خواهان عدم ادامه شراکت باشد .درملک مشاعی نیز ،هر یک ازشرکاء ،درهرزمانی می توانند ازادامه شراکت منصرف شده وسهم خود را به فروش برسانند .اما گاهی اوقات ،خریداری حاضر به خرید مال مشاعی نمی شود .به فرض که آپارتمانی بین دو نفر به صورت مشاع وجود دارد ،فروش آپارتمان به صورت مشاعی بسیار سخت است چرا که یک واحد آپارتمانی،امکان تقسیم بین دو نفر راندارد وهمزمان دو خانواده دریک آپارتمان زندگی نخواهند کرد .
فروش ملک مشاع
درورتی که شرکاء ملک مشاع ،درنحوه تقسیم ملک باهم موافق نباشند ،وملک مشاعی ،سابقه ثبتی داشته باشد ،بامراجعه به اداره ثبت اسناد واملاک محل وقوع ملک ،درخواست افراز یا تقسیم ملک مشاع را به اداره ثبت اسناد واملاک ارایه می نمایند .درصورت نداشتن سابقه ثبتی ،رسیدگی به درخواست تقسیم ملک مشاع درصلاحیت دادگاه می باشد که باتقدیم دادخواست صورت می گیرد .اگر اداره ثبت اسناد واملاک ،ملک را قابل افراز تشخیص داد ،به روند افراز ملک ادامه می دهد ودرغیر این صورت باصدور گواهی عدم افراز ،متقاضی ناچار به طرح دعوی دردادگاه عمومی می باشد .عنوان دعوی مطروحه که با تنظیم دادخواست مطرح می شود ،درخواست فروش ملک مشاع به دلیل غیر قابل افراز بودن می باشدودادگاه بااحراز جمیع شرایط ،دستور به فروش ملک مشاع وپرداخت سهم هر یک از مالکین صادر می نماید .
مدارک لازم جهت طرح دعوی فروش ملک مشاع
تصویر کارت ملی
تصویرواصل سند مالکیت
گواهی عدم افراز ملک
فرم دادخواست
فیش واریز هزینه دادرسی