قانون جدید مهریه در سال ۱۴۰۳ به‌منظور رفع مشکلات پیشین، ایجاد شفافیت بیشتر و کاهش اختلافات ناشی از مطالبه مهریه تدوین شده است. یکی از نکات برجسته این قانون، اصلاحات در نحوه وصول مهریه و تعیین مجازات‌های جدید برای افرادی است که از پرداخت آن خودداری می‌کنند. در این راستا، مشاوره با یک وکیل مهریه و آگاهی از تغییرات این قانون برای هر دو طرف اهمیت زیادی دارد تا از بروز مشکلات حقوقی و مالی جلوگیری شود.
مهریه و انواع آن؟
مهریه یکی از مفاهیم کلیدی در عقد نکاح است که به طور مستقیم بر حقوق و تعهدات زوجین تأثیر می‌گذارد. مهریه به‌عنوان مال منقول یا غیرمنقولی تعریف می‌شود که مرد بعد از عقد ازدواج موظف است به زن پرداخت کند. بعد از آشنایی با مفهوم مهریه، نوبت به بررسی قوانین آن می‌رسد. مهریه به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود که هرکدام بر اساس شرایط خاص خود قوانین متفاوتی دارند. این دو نوع مهریه عبارت‌اند از: عندالمطالبه و عندالاستطاعه. برای درک بهتر این قوانین، ابتدا باید نوع مهریه مشخص شود، چرا که قوانین مربوط به هرکدام از این دو نوع به طور قابل‌توجهی با یکدیگر متفاوت است.
-
مهریه عندالمطالبه
طبق قانون مهریه عندالمطالبه، زن این اختیار را دارد هر زمان که بخواهد مهریه خود را از شوهرش مطالبه کند. این مطالبه می‌تواند به نیت ادامه زندگی یا حتی تصمیم به جدایی از همسر باشد. حتی اگر زن پس از دریافت مهریه قصد جدایی نداشته و همچنان به ادامه زندگی مشترک با شوهر تمایل داشته باشد، حق مطالبه مهریه از او محفوظ است. در این نوع مهریه، مرد موظف است به‌محض درخواست زن، مهریه را پرداخت نماید.
-
مهریه عندالاستطاعه
در مقابل، مهریه عندالاستطاعه شرایط متفاوتی دارد. در این حالت، زن برای دریافت مهریه ابتدا باید به دادگاه خانواده مراجعه کند، جایی که قاضی بر اساس توانایی مالی مرد تصمیم می‌گیرد که آیا او قادر به پرداخت مهریه هست یا نه. در صورت توانایی مرد، دادگاه ممکن است مهریه را تقسیط کرده و مبلغ آن را به اقساط ماهانه تقسیم نماید.
معرفی قانون جدید مهریه ۱۴۰۳
قانون جدید مهریه در سال ۱۴۰۳ به‌منظور حل مشکلات ناشی از افزایش قیمت سکه و مسائل مرتبط با پرداخت مهریه مطرح شده است. در سال‌های اخیر، تورم بالا و افزایش مداوم قیمت سکه باعث شده تا مهریه‌های سنگین به چالشی جدی برای بسیاری از مردان تبدیل شود. در نتیجه تعداد افرادی که به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه زندانی می‌شوند، افزایش یافته است.
برای مقابله با این وضعیت، قانون‌گذاران در تلاشند تا سقف معینی برای تعداد سکه‌های مهریه تعیین کنند تا از بروز مشکلات حقوقی و اجتماعی جلوگیری شود. در چارچوب این اصلاحات، زوجه تنها می‌تواند برای دریافت تعداد معینی از سکه درخواست حبس همسر خود را داشته باشد و درصورتی‌که از این سقف فراتر رود، دیگر امکان استفاده از مجازات زندان وجود نخواهد داشت. در عوض، مراجع قضائی قادر خواهند بود با قسط‌بندی باقی‌مانده مهریه، مرد را ملزم به پرداخت آن کنند. این تغییرات با هدف تنظیم منطقی و متعادل پرداخت مهریه و کاهش مشکلات اقتصادی و اجتماعی در نظر گرفته شده است.
جزئیات و تغییرات قانون مهریه ۱۴۰۳
قانون مهریه در ایران همیشه یکی از مسائل مهم و مورد توجه در نظام حقوقی خانواده بوده است. در سال ۱۴۰۳، اصلاحاتی در این قانون صورت گرفت که در آن تغییرات قابل‌توجهی برای چگونگی پرداخت مهریه و نحوه اجرای آن وجود دارد. این تغییرات برای جلوگیری از بروز مشکلات مرتبط با عدم توانایی پرداخت مهریه به وجود آمده‌اند:
-
محاسبه مهریه بر اساس شاخص قیمت‌ها:
یکی از مهم‌ترین اصلاحات، تغییر نحوه محاسبه مهریه در صورتی است که وجه رایج (پول نقد) به‌عنوان مهریه تعیین شده باشد. طبق تبصره‌ای که به قانون اضافه شده، مهریه در زمان پرداخت باید بر اساس شاخص قیمت سالانه که از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود، محاسبه گردد. این به این معناست که درصورتی‌که زن بخواهد مهریه خود را از طریق دادگاه مطالبه کند و یا مرد بخواهد مهریه را پرداخت نماید، مبلغ آن باتوجه‌به تورم و تغییرات اقتصادی زمان عقد و زمان پرداخت، متفاوت خواهد بود.
-
محدودیت در تعداد سکه‌های مهریه:
دومین اصلاحی که در قانون جدید مهریه آمده، مربوط به محدودیت در تعداد سکه‌هایی است که زن می‌تواند مطالبه کند. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که طبق این قانون، حتی اگر تعداد سکه‌های مهریه بیشتر از ۱۱۰ عدد باشد، تنها همان ۱۱۰ سکه قابل مطالبه است. اما این فرضیه اشتباه است. طبق قانون جدید، همچنان امکان دریافت مهریه زن به طور کامل وجود دارد، اما اگر مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد، مرد بعد از ارائه درخواست تقسیط از دادگاه مابقی مهریه به‌صورت اقساطی پرداخت خواهد شد.
-
عدم حبس مرد به دلیل عدم پرداخت مهریه:
در گذشته، مردانی که قادر به پرداخت مهریه نبودند، ممکن بود به زندان بیافتند. اما طبق اصلاحات جدید، مرد دیگر به‌خاطر عدم توانایی در پرداخت مهریه حبس نخواهد شد، درصورتی‌که بتواند ثابت کند که توان مالی برای پرداخت آن را ندارد. با اثبات عدم توانایی مالی زوج امکان حبس برای او وجود نخواهد داشت. به‌این‌ترتیب او باید مهریه را به‌صورت اقساطی پرداخت نماید.
-
اجرای مهریه بدون نیاز به دادگاه:
باتوجه‌به اصلاحات اخیر، زوجه می‌تواند به طور مستقیم با ارائه سند مهریه به ادارات ثبت، مهریه خود را به اجرا بگذارد. این به این معناست که دیگر نیازی به ارائه دادخواست و پیگیری از طریق دادگاه برای اجرای مهریه نخواهد بود. این تغییر، فرایند دریافت مهریه را ساده‌تر و سریع‌تر کرده است.
-
تغییرات در حق‌التحریر مهریه:
قانون جدید همچنین تغییراتی در نحوه محاسبه حق‌التحریر مهریه نیز ایجاد کرده است. طبق این تغییرات، حداقل مهریه برای ثبت، ۱۰۰ سکه تعیین شده و برای مهریه‌هایی که از این مقدار بیشتر هستند، حق‌التحریر به تناسب افزایش پیدا می‌کند. میزان حق‌التحریر برای مهریه ۱۰۰ سکه، معادل ۰.۲ درصد در نظر گرفته‌اند.
احتمال دارد این تغییرات پرسش‌ها و چالش‌های جدیدی را برای بسیاری از زوجین ایجاد کند که نیازمند توضیحات و شفاف‌سازی بیشتری در این زمینه است. یک وکیل طلاق باتجربه می‌تواند نقش مهمی در تبیین این تغییرات و راهنمایی زوجین برای استفاده از مزایای این قانون ایفا کند.
قانون جدید مهریه و تعداد سکه‌ها
قانون جدید مهریه تعداد سکه‌ها را به طور دقیق مشخص نکرده و این موضوع همچنان به توافق طرفین بستگی دارد. اما قانون‌گذار در شرایطی که مهریه به میزان بیش از ۱۱۰ سکه تعیین شده باشد، شرایط خاصی را برای پرداخت و مطالبه آن در نظر گرفته است. طبق ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده، اگر مهریه تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی باشد، رسیدگی به آن طبق مقررات قانون اجرای محکومیت‌های مالی صورت می‌گیرد، اما درصورتی‌که مهریه از این میزان بیشتر باشد، در خصوص مازاد بر ۱۱۰ سکه، توان مالی مرد ملاک اصلی برای پرداخت خواهد بود.
بهترین وکیل مهریه
اگر به دنبال بهترین وکیل مهریه و وکیل طلاق هستید، دفتر وکالت صدای وکیل انتخابی مطمئن و حرفه‌ای برای شماست. تیم ما با تجربه‌ای گسترده در امور حقوقی مهریه و طلاق توافقی یا طلاق یکطرفه، آماده ارائه مشاوره تخصصی و پشتیبانی حقوقی شما است. ما با آگاهی کامل از قوانین مربوط به مطالبه مهریه، تعیین نفقه و حضانت فرزندان، به شما کمک می‌کنیم تا حقوق خود را به بهترین نحو دریافت کنید.
صدای وکیل با تکیه بر تخصص، تعهد و تجربه، همراه شماست تا در تمامی مراحل پرونده‌های طلاق و مهریه، بهترین نتایج را کسب کنید. وکیل مهریه خوب و وکیل طلاق حرفه‌ای را در کنار خود داشته باشید و از تخصص ما بهره‌مند شوید.
سخن پایانی
قانون جدید مهریه ۱۴۰۳ به طور قابل‌توجهی شرایط پرداخت مهریه را تسهیل کرده و از پیچیدگی‌ها و فشارهای مالی که می‌تواند بر زوجین وارد شود، کاسته است. با اصلاحات اعمال‌شده، خصوصاً در زمینه پرداخت اقساطی مهریه و محاسبه آن بر اساس شاخص قیمت‌ها، قانون‌گذار تلاش کرده تا تعادل بهتری میان حقوق زن و مرد برقرار کند. این تغییرات به‌ویژه در زمینه امکان جلوگیری از حبس مرد به علت عدم توانایی پرداخت مهریه، گامی مهم در جهت کاهش تنش‌ها و اختلافات خانوادگی برداشته است. به‌طورکلی، این اصلاحات می‌تواند محیط قانونی و عادلانه‌ای برای زوجین به وجود آورد و به آنان امکان دهد تا در مسیر زندگی مشترک خود با مشکلات کمتری روبرو شوند.