جرائمی مانند کلاهبرداری و سرقت جرایمی قدیمی یا سنتی هستند که اگر در این جرایم از رایانه استفاده شود جرم رایانه ای رخ داده است.

برابر قانون هیچ کس حق ندارد به عمد در سیستم‌های رایانه ای اخلال ایجاد کند. این مورد در ماده 8 قانون جرم رایانه ای پیش بینی شده است.

یعنی هیچ کس حق ندارد داده هایی را که در سیستم های رایانه ای وجود دارد با صلاحدید خود حذف یا تخریب کند. حتی مختل یا غیر قابل پردازش کردن این داده ها نیز جرم است.

برابر قانون کسی که یکی از این جرایم را مرتکب بود به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده تا چهل میلیون ریال محکوم می شود. البته ممکن هم هست که قاضی برای وی هر دو مجازات را در نظر بگیرد.

خوب است بدانید این مورد فقط یکی از مواردی است که قانون گذار در قانون جرایم رایانه ای مورد توجه قرار داده است. در این قانون بد نیست به واژه “تخریب” دقت کنید. این واژه در این قانون به معنی از بین بردن تمام یا قسمتی از یک موضوع یا وسیله است به طوری که دیگر از آن وسیله، چیز زیادی باقی نماند. اخلال هم به معنای ایجاد آشفتگی و ناتوانی در کارکرد وسیله ای است به گونه ای که آن وسیله، دیگر به درستی کار نکند.

ساده تر جملات بالا این می شود که برای ایجاد جرم اخلال در سیستم رایانه ای یکی از موارد زیر باید انجام شود:

1.حذف اطلاعات دیگران
2.از بین بردن تمام، قسمتهایی یا بخشی از اطلاعات
3.ایجاد اختلال یا آشفتگی در اطلاعات به صورتی که مالک اطلاعات نتواند از آن استفاده کند.

نکته این موارد این است که برای هر کدام از این کارها فرد خطاکار اجازه یا مجوزی از طرف قانون ندارد. این فرد مانند آنچه در بالا گفتیم حبس و جریمه در انتظارش خواهد بود.

اینترنت چه کاره است؟

حتما متوجه شده اید که برای انجام رفتارهایی مانند حذف، تخریب، مختل یا غیر قابل پرداخت کردن اطلاعات، این کارها باید در فضای سایبر( اینترنت) رخ دهد. 

مثلا اگر کسی به قصد از بین بردن داده( اطلاعات) فرد دیگری، رایانه اش را از ارتفاع بلند پرت کند بسوزاند یا لوح فشرده را بشکند یا بخراشد یا سنگ روی آن بزند هیچ یک تخریب یا اخلال رایانه ای نیست.

پس برای این که فرد مجرم با حبس یا جزای نقدی یا شاید هم هر دوی آنها مجازات شود باید حتما برای جرم خود اطلاعاتی را از رایانه با وارد کردن، انتقال دادن، پخش، حذف کردن ، متوقف کردن، دستکاری یا تخریب داده ها یا امواج الکترومغناطیسی یا نوری، خراب کند.

بدون مجوز دولت؟!

خیلی افراد این شجاعت کاذب را دارند که بدون اجازه دولت در سیستم‌های دولتی اخلال ایجاد کرده وعین خیالشان هم نباشد که درچشم به هم زدنی دستگیر و روانه زندان می شوند. البته خیلی هم فرق ندارد که این اخلال در سامانه‌های رایانه ای و مخابراتی متعلق به شخص حقیقی (افراد) یا شخص حقوقی خصوصی (شرکتها) باشد یا متعلق به نهادها و سازمان‌های دولتی؛ 

همه این موارد اخلالی است و جرم به حساب می آید، اما اخلال در سامانه دولتی باعث افزایش مجازات می‌شود.

به زبان ساده تر یعنی اینکه فرد بدون مجوز قانونی کارهایی انجام دهد که با آن بعضی اطلاعات دولتی منتقل، حذف، متوقف یا خراب شود، به طوری که دیگر نتوان از آنها استفاده کرد. به این ترتیب جزای سختی در انتظار مرتکب خواهد بود.

مرتکب این عمل باید عمد و قصد داشته باشد که در سامانه یا همان سایت اخلالی ایجاد کند.  همین طور او باید از این موضوع آگاهی و اطلاع داشته باشد که سامانه متعلق به فردی دیگر یا دولت است.

اطلاعات مال خودم است!

یکی دیگر از مواردی که می توان شاهد واقع شدن جرم اخلال در سیستم های رایانه ای بود مربوط به مواقعی است که کسی با انجام اقداماتی مانع از این شود که افراد مجاز به اطلاعات یا سیستم های رایانه ای ومخابراتی دسترسی پیدا کنند.

گفتیم باید اعمال و اقداماتی برای این جرم انجام شود؛ این اعمال شامل این موارد می‌شود:

مخفی کردن داده‌ها
تغییر گذر واژه
رمزنگاری داده‌ها

اگر فردی برای اطلاعاتی که متعلق به دیگری است یکی از این کارها را انجام دهد و مانع از دسترسی مالک به این اطلاعات شود به حبس از 91 روز تا یک سال یا جزای نقدی از پنج تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می شود.

جلوگیری از دسترسی به اطلاعات از راه مخفی کردن داده‌ها یا اطلاعات و تغییر 
رمز ورود، جرم است.

این نکته را هم مدنظر قرار دهید که بر اساس ماده 11 قانون جرایم رایانه ای، هر کسی کارهایی را که در بالا نام بردیم انجام دهد با هدف و قصد به خطر انداختن امنیت یا آسایش عمومی، علیه سیستم‌های رایانه ای و مخابراتی که برای ارائه خدمات ضروری و مورد نیاز مردم فعالیت دارند جریمه اش تشدید خواهد شد.

مثلا کسی که در سیستم رایانه‌های خدمات درمانی، آب، برق، گاز، مخابرات، حمل و نقل و بانکداری اخلال ایجاد کند به 3 تا 10 سال زندان محکوم می‌شود.

پس یادتان باشد که اگر فرد یا افرادی از طریق مخفی کردن اطلاعات یا تغییر رمز ورود مانع از این شدند که شما به اطلاعات خود دسترسی پیدا کند می‌توانید از این افراد در دادگاه شکایت کنید و منتظر بمانید که طبق قانون جرام رایانه ای با این افراد برخورد می‌شود.