با توسعه ی دانش و علوم بشری، تمدن انسانی رو به پیشرفت گذاشت. رشته ها و علوم تخصصی بسیاری کشف شد و در خدمت بشریت قرار گرفت. از این جهت یکی از علومی که خدمت بسیار زیادی به بشریت ارائه داد، علوم مربوط به پزشکی و زیر شاخه های آن می باشد. علوم پزشکی با توجه به اینکه در زمینه ی درمان اشخاص تاثیر بسیار زیادی دارد از این رو افرادی که به عنوان پزشک مشغول به فعالیت در این حوزه می باشند، با سلامت جسمی بیماران سر و کار دارند. از زمان اشتغال پزشکان فارغ التحصیل، تعهد و سوگندی را مبنی بر انجام تعهدات کاری خود در زمینه تخصص خود در رشته های مختلف پزشکی همراه با رعایت موازین اخلاقی می نمایند. با توجه به پیشرفت علم پزشکی و زیاد شدن پزشکان واقف بودن به اطلاعات لازم حقوقی در جرائم پزشکی موضوعی الزامی است و ما در این مقاله به شکایت از پزشک در صورت محرز شدن قصور وی می پردازیم.
پزشک در رابطه با شغل و تخصص خود، باید با توجه به دانش خود اقدام به درمان، معالجه و عمل جراحی بیماران نماید و در انجام آن از تمام اصول فنی و علمی خود بهره گیرد. همچنین در این زمینه باید به تعهدات اخلاقی خود پایبند باشد و ملزم به رعایت قوانین و نظامات مربوط به آیین نامه های نظام پزشکی می باشند که به آن مسئولیت پزشکان در درمان بیماران گفته می شود. پزشکان با توجه به زمینه ی تخصص علمی و کاری خود، باید موارد متعددی را رعایت نمایند. اگر پزشکان در جهت انجام کار خود، مرتکب یکی از تخلفات مرتبط با کار خود گردند، می توان تعقیب، پیگرد کیفری و انتظامی را به موجب شکایت از پزشک از مراجع صالح درخواست کرد. اگر پزشک علاوه بر تخلفات مرتکب جرایم دیگری شود، مستوجب مجازات کیفری او خواهد بود. پزشکان با توجه به حیطه ی کاری خود، ممکن است که دچار تخلفات و جرایم خاصی شوند؛
سوالات مرتبط با شکایت از پزشک
– شکایت از پزشک در چه صورتی امکان پذیر است؟ تخلفات انتظامی مرتبط با زمینه ی کاری پزشکان چیست؟
– جرایم پزشکی مرتبط با زمینه ی کاری پزشکان چیست؟ مراجع صالح برای رسیدگی به تخلفات و جرایم کاری پزشکان چیست؟
– شکایت از پزشک جراح بینی و شکایت از دندانپزشک در کدام مرجع امکان پذیر است؟
– بهترین وکیل شکایت از پزشک و جرایم پزشکی در تهران کیست؟
امکان شکایت از پزشک
با توجه به ضوابط نظام پزشکی، اشخاصی که در زمینه ی پزشکی و سایر شاخه های پزشکی از جمله دندانپزشکی و داروسازی و رشته های پیراپزشکی فعالیت تخصصی دارند، باید تمام اصول و نکات ایمنی مرتبط با کار خود را رعایت کنند. در این زمینه قانون اختیارات و وظایف متعددی را به پزشکان محول کرده است. با توجه به اینکه اقدامات پزشکان در رابطه با جان و سلامتی افراد بیمار می باشد، مسولیت خطیری در رابطه با جان آنها دارد و باید در این زمینه از روی غبطه و خیرخواهی، بر اساس مصلحت بیمار اقدام نمایند و تمام تلاش خود را به کار گیرند.
با توجه به اختیارات قانونی پزشکان اگر در انجام کار خود قصور ورزند، می تواند تخلفات آنها به صور مختلفی باشد که هم شامل تخلفات اداری و هم جرایم جنایی گردد. به همین علت شخص شاکی در صورت بروز هر یک از موارد، امکان شکایت از پزشک برای او فراهم می گردد که مستندات و ادله ی خود، از جمله نظر کارشناسی کمیسیون پزشکی و پزشکی قانونی را به همراه شکواییه تسلیم مرجع قضایی می کند. در ادامه به انواع تخلفات پزشکی می پردازیم.
تخلفات انتظامی و شغلی پزشکان
مجازت جرائم پزشکی چیست؟ تخلفات پزشکان در زمینه ی کاری و اداری می تواند به صور مختلفی در نتیجه ی سهل انگاری و عدم رعایت مقررات و قوانین نظام پزشکی واقع و ارتکاب گردد که برای آنها در صورت احراز، می تواند مجازاتهای انتظامی خاصی را در بر داشته باشد که به شرح ذیل می باشد:
– عدم پذیرش بیمار توسط پزشک در صورت امکان معالجه ی وی با توجه به تخصص پزشک
– انجام امور خلاف شان پزشکی و مغایر با تخصص شغلی پزشک
– تحمیل مخارج ضروری به بیماران توسط پزشک و به صورت عمدی یا غیر عمدی که تعیین مصادیق آن با کمیته ی کارشناسی تخصصی دادسرا و هیات های نظارت می باشد.
– ایجاد رعب و هراس در بیمار، با تشریح و توضیح غیر واقعی وخامت بیماری
– افشای اسرار و اطلاعات محرمانه ی مربوط به بیماری بیمار، توسط پزشک در مواردی که ارایه ی اطلاعات قانونا مجاز نمی باشد.
– تجویز داروهای روان گردان و اعتیاد آور، به گونه ای که حالت اعتیاد در بیمار ایجاد نماید.
– دریافت بیش از حد هزینه و مازاد بر تعرفه در بخشهای درمانی غیر دولتی بر خلاف مصوب نظام پزشکی و در بخش درمانی دولتی بر اساس هیات دولت
– دریافت و وصول وجه یا مال از بیماران توسط پزشک (زیر میزی) علاوه بر وجوهی که مسولین موسسه ی درمانی ذیربط طبق مقررات دریافت می کنند.
– عدم همکاری لازم و ممکن پزشک با سازمان نظام پزشکی و مراجع قانونی در مواقع بروز بحران و یا شیوع بیماریهای واگیردار
– هدایت بیمار از موسسات درمانی دولتی به مطب شخصی یا موسسات درمانی خصوصی به منظور استفاده مادی
– دریافت هزینه های غیر قانونی به صورت مجزا توسط پزشک جهت انجام اقدامات پزشکی تخصصی و عمل جراحی در موسسات درمانی دولتی
– نصب تبلیغات گمراه کننده از طریق رسانه های گروهی و یا در اماکن و معابر
– استفاده ی پزشک از عناوین علمی و تخصصی غیر تایید شده و نا معتبر و کذب، توسط وزارت بهداشت
– تجویز داروهایی توسط پزشک که توسط وزارت بهداشت اعلام نشده است و بدون توجیه علمی دارای تایید سازمان نظام پزشکی و یا انجمن های تخصصی می باشد.
– در صورتی که پزشک در موارد ضروری و لازم اقدامات مهم را جهت حفظ و نجات جان بیمار به عمل نیاورد و دچار تقصیر گردند.
– به کارگیری و استفاده از افراد فاقد صلاحیت در امور پزشکی در موسسات درمانی و مطب پزشک
– صدور گواهی خلاف واقع، در مواردی که صلاحیت علمی پزشک جهت اظهار نظر در سلامت شخصی برای سازمان دولتی و یا نظامی لازم باشد.
جرایم ارتکابی توسط پزشک
جرائم ارتکابی توسط پزشک از دیگر جرائم پزشکی است که شامل قوانین مربوط به جرائم پزشکی می شود و دارای مجازاتی سنگین تر است.
این دسته از تخلف عنوان شده، از سایر تخلفات مطرح شده شدیدتر و دارای مجازات سنگین تری می باشد و برای آن در قانون مجازاتهای مقرری تنظیم گردید است که به شرح ذیل می باشد:
– سقط جنین خود در قانون به عنوان جرم محسوب شده و دارای مجازات کیفری می باشد و در نتیجه برای پزشکی که به جهت غیر قانونی و غیر از مواردی که قانون تحت شرایطی مجاز دانسته اقدام به سقط جنین نماید، مستوجب پرداخت دیه می باشد و می تواند علاوه بر آن دارای مجازات انتظامی به صورت تعلیق پروانه ی طبابت و یا ابطال آن باشد.
– نوع دیگری از عمل مجرمانه ی پزشک، در صورتی که از روی بی احتیاطی و تقصیر در رعایت اصول علمی و فنی پزشک باشد و اگر منجر به فوت بیمار گردد، می تواند از مصادیق قتل شبه عمد باشد که مستوجب حبس تعزیری و دیه باشد.
– قصور در عمل جراحی و ایجاد جراحت در بیمار با توجه تخصص علمی و عملی پزشک: این در صورتی است که پزشک بر اثر عمل جراحی، جراحتی ایجاد کند که نباید مرتکب می شده و از این جهت دچار تقصیر شده است و از باب تسبیب می تواند، منجر به مسولیت حقوقی و ضمان جهت پرداخت دیه باشد که کمیسیون پزشکی صلاحیت رسیدگی به احراز تقصیر پزشک را دارد.
– در صورتی که شخصی بدون داشتن پروانه ی پزشکی و مجوز پزشکی از وزارت بهداشت و درمان، اقدام به دخالت در امور پزشکی نماید، مرتکب جرم و دادسرای عمومی و انقلاب صلاحیت رسیدگی به جرم مورد نظر را دارد.
مراجع صالح برای رسیدگی به تخلفات و جرایم شغلی پزشکان
با توجه به دسته بندی تقصیرات و تخلفات پزشک، چون می تواند دارای ضمانت اجرای حقوقی و کیفری باشد و موجب تضییع حقوق بیمار گردد، از این رو مراجع صالحی در زمینه ی رسیدگی به تخلفات و جرایم مذکور وجود دارد:
در زمینه ی رسیدگی به تخلفات و قصور پزشکی، دادسرای انتظامی پزشکان با بررسی و انجام تحقیقات مقدماتی اقدام به رسیدگی ادعای شکایت شکات مبنی بر وجود تخلف و تقصیر پزشک متخلف می نماید و در صورت احراز مجرمیت پزشک به جهت شکایت از پزشک، با صدور قرار مجرمیت، پرونده به هیات های انتظامی رسیدگی به تخلفات و قصور پزشکی، ارسال می گردد که این هیات خود شامل بدوی و تجدید نظر می باشد که به دادخواست شکایت از پزشکرسیدگی می نماید.
در صورتی که تخلف پزشک، از نوع ارتکاب جرایم علیه اشخاص و از مواردی باشد که قانون برای آن دیه و مجازات حبس تعزیری تنظیم کرده باشد، دادسرای تخصصی رسیدگی به جرایم پزشکی عهده دار رسیدگی به جرایم مربوطه می باشد و در صورت احراز مجرمیت پزشک، با صدور قرار جلب به دادرسی و ارسال کیفر خواست به دادگاه کیفری صالح، مراتب رسیدگی انجام می شود.