مشاوره حقوقی رایگان با وکیل خوب دادگستری
با توجه به این موضوع که مرگ واقعه ای می باشد که دارای آثار و تبعات حقوقی، در نتیجه قوانین مختلفی نیز در این باره تصویب شده است. قانون مدنی با توجه به شرع، سهم الارث تمامی وراث فرد متوفی را مشخص ساخته است.
طبقات و درجات ارث
بعد از فوت یک شخص، دارایی های به جا مانده، اعم از اموال منقول و غیر منقول به همراه تمامی دیون و بدهی های شخص، به وراث تعلق می گیرد.
البته قانون مدنی با توجه به شرع، اقدام به طبقه بندی وراث نسبی کرده و ارث بری وراث نسبی تابع این نوع طبقه بندی می شود. بر اساس این طبقه بندی، وراث نسبی دارای 3 طبقه می باشند که هر طبقه دارای درجات گوناگونی نیز می باشد.
فراموش نکنید که وجود هر یک از افراد طبقه اول، مانع رسیدن ارث برای سایر افراد طبقات و وجود هر کدام از افراد درجه اول، مانع ارث بری افراد درجات دیگر می شود.
وراث سببی: به اشخاصی مانند همسر، که به واسطه عقد و یا ازدواج، با یکدیگر رابطه یا قرابت پیدا کرده باشند.
وراث نسبی : به افرادی که با رابطه خونی، با متوفی قرابت دارند. مانند فرزندان، پدر و مادر؛ عمه و عمو و غیره که دارای 3 طبقه می باشند.
طبقه اول وراث نسبی
پدر، مادر و فرزند در درجه اول طبقه اول از طبقات ارث قرار دارند و وجود این افراد مانع رسیدن ارث به سایر درجات دیگر این طبقه می شود. برای فرزندان، تفاوتی میان ازدواج موقت و دائم وجود ندارد و ارث رسیدن به فرزند در ازادواج موقت دقیقا مانند ازدواج دائم می باشد.
طبقه اول : پدر و مادر،اولاد و اولاد اولاد (نوه)
درجه اول: پدر و مادر و اولاد متوفی
درجه دوم : اولاد اولاد (نوه ها)
درجه سوم : اولاد اولاد اولاد (نبیره ها)
طبقه دوم وراث نسبی
اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ) و برادر و خواهر، افراد طبقه دوم را تشکیل می دهند و ارث بری برای این افراد بدین صورت می باشد که در صورت در قید حیات نبودن افراد طبقه اول، ارث به آن ها تعلق می گیرد.
طبقه دوم : اجداد (پدر ومادر بزرگ) و برادر و خواهر و اولاد آنها
درجه اول : جد ( پدر پدر و پدر مادر ) و جده ( مادر پدر و مادر مادر) و برادر و خواهر
درجه دوم : پدر جد و مادر جد و پدر جده و مادر جده و فرزندان برادر و خواهر
طبقه سوم وراث نسبی
عمات (عمه) و عمام (عمو) و اخوان (دایی ) وخالات (خاله) و اولاد آنها
ا – عمو و عمه و خاله و دایی درجه ( درجه اول) و اولاد آنها ( درجه دوم)
2 – عمو و عمه و خاله و دایی پدر و مادر ( درجه اول) و فرزندان آنها (درجه دوم)
شایان ذکر است وراث طبقه بعد وقتی ارث میبرند که از وارثین طبقه قبل کسی نباشد . (قانون مدنی ماده ۸۶۳)
هنگام تقسیم اموال و دارایی شخص متوفی، در ابتدا ارث به همسر داده می شود؛ به این دلیل که از وراث سببی است و خویشاوندی این فرد از طریق ازدواج شکل گرفته است. بعد نوبت به بقیه وراث خواهد رسید که طبقات و درجات آن را پیش تر برایتان بیان کرده ایم. نکته مهمی که باید به آن اشاره کنیم این است که با وجود افراد طبقه اول، هیچ ارثی به طبقه دوم نمی رسد.
به عنوان مثال، تصور کنید که فرزند شخص متوفی در قید حیات باشد، در نتیجه ارث وی به فرزندش می رسد و به خواهر و برادرش تعلق نمی گیرد.
قانون مدنی در ماده شماره ۸۶۲ طبقات ارث را بدینگونه تعریف کرده است:
- طبقه اول : پدر و مادر،اولاد و اولاد اولاد (نوه)
درجه اول: پدر و مادر و اولاد متوفی
درجه دوم : اولاد اولاد (نوه ها)
درجه سوم : اولاد اولاد اولاد (نبیره ها)
- طبقه دوم : اجداد (پدر ومادر بزرگ) و برادر و خواهر و اولاد آنها
درجه اول : جد ( پدر پدر و پدر مادر ) و جده ( مادر پدر و مادر مادر) و برادر و خواهر
درجه دوم : پدر جد و مادر جد و پدر جده و مادر جده و فرزندان برادر و خواهر
- طبقه سوم : عمات (عمه) و عمام (عمو) و اخوان (دایی ) وخالات (خاله) و اولاد آنها
ا – عمو و عمه و خاله و دایی درجه ( درجه اول) و اولاد آنها ( درجه دوم)
2 – عمو و عمه و خاله و دایی پدر و مادر (
درجه اول) و فرزندان آنها (درجه دوم)
شایان ذکر است وراث طبقه بعد وقتی ارث میبرند که از وارثین طبقه قبل کسی نباشد . (قانون مدنی ماده ۸۶۳)
مشاوره حقوقی رایگان با وکیل خوب دادگستری
مبحث اول – در سهم‌الارث وراث طبقه اولی
ماده ۹۰۶: اگر برای متوفی اولاد یا اولاد اولاد از هر درجه که باشد موجود نباشد هر یک از ابوین در صورت انفراد، تمام ارث را می‌برد و اگر پدر و مادر میت هر دو زنده باشند مادر یک ثلث و پدر دو ثلث می‌برد لیکن اگر مادر حاجب داشته باشد سدس از ترکه متعلق به مادر و بقیه مال پدر است.
ماده ۹۰۷: اگر متوفی ابوین نداشته و یک یا چند نفر اولاد داشته باشد ترکه به طریق ذیل تقسیم می‌شود:
اگر فرزند، منحصر به یکی باشد خواه پسر خواه دختر تمام ترکه به او می‌رسد.
اگر اولاد متعدد باشند ولی تمام پسر، یا تمام دختر، ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می‌شود. اگر اولاد متعدد باشند و بعضی از آنها پسر و بعضی دختر، پسر دو برابر دختر می‌برد.
ماده ۹۰۸: هر گاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشد با یک دختر فرض هر یک از پدر و مادر سدس ترکه و فرض دختر نصف آن خواهد بود و ما بقی بین تمام وراث به نسبت فرض آنها تقسیم شود مگر این که مادر حاجب داشته باشد که در این صورت مادر از مابقی چیزی نمی‌برد.
ماده ۹۰۹: هر گاه پدر یا مادر متوفی یا هر دو ابوین او موجود باشند با چند دختر، فرض تمام دخترها دو ثلث ترکه خواهد بود که بالسویه بین آنها تقسیم می‌شود و فرض هر یک از پدر و مادر یک سدس و مابقی اگر باشد بین تمام ورثه به نسبت فرض آنها تقسیم می‌شود مگر این که مادر حاجب داشته باشد در این صورت مادر از باقی چیزی نمی‌برد.
ماده ۹۱۰: هر گاه میت اولاد داشته باشد گر چه یک نفر، اولاد اولاد او ارث نمی‌برند.
ماده ۹۱۱: هر گاه میت اولاد بلاواسطه نداشته باشد اولاد اولاد او قائم‌مقام اولاد بوده و بدین طریق جزو وراث طبقه اول محسوب و با هر یک از ابوین که زنده باشد ارث می‌برد. تقسیم ارث بین اولاد بر حسب نسل به عمل می‌آید: یعنی هر نسل حصه‌ی کسی را می‌برد که به توسط او به میت می‌رسد. بنابراین اولاد پسر دو برابر اولاد دختر میبرند. در تقسیم بین افراد یک نسل، پسر دو برابر دختر می‌برد.
ماده ۹۱۲: اولاد اولاد تا هر چه که پایین بروند به طریق مذکور در ماده فوق ارث میبرند با رعایت این که اقرب به میت ابعد را محروم می‌کند.
ماده ۹۱۳: در تمام صور مذکوره در این مبحث هر یک از زوجین که زنده باشد فرض خود را می‌برد و این فرض عبارت است: از نصف ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه در صورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد نداشته باشد و از ربع ترکه برای زوج و ثمن آن برای زوجه در صورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد داشته باشد و مابقی ترکه بر طبق مقررات مواد قبل مابین سایر وراث تقسیم می‌شود.
ماده ۹۱۴: اگر به واسطه‌ی بودن چندین نفر صاحبان فرض، ترکه‌ی میت کفایت نصیب تمام آنها را نکند نقص بر بنت و بنتین وارد می‌شود و اگر پس از موضوع کردن نصیب صاحبان فرض، زیادتی باشد و وارثی نباشد که زیاده را به عنوان قرابت ببرد این زیاده بین صاحبان فرض بر طبق مقررات مواد فوق تقسیم می‌شود لیکن زوج و زوجه مطلقاً و مادر اگر حاجب داشته باشد از زیادی چیزی نمی‌برد.
ماده ۹۱۵: انگشتری که میت معمولاً استعمال می‌کرده و همچنین قرآن و رخت‌های شخصی و شمشیر او به پسر بزرگ او می‌رسد بدون این که از حصه‌ی او از این حیث چیزی کسر شود مشروط بر این که ترکه‌ی میت منحصر به این اموال نباشد.
صدای وکیل پاسخ دهنده به سوالات حقوقی شما و ارائه دهنده مشاوره رایگان توسط وکیل دادگستری
صدای وکیل پاسخ دهنده به سوالات حقوقی شما و ارائه دهنده مشاوره رایگان توسط وکیل دادگستری
مطالب مرتبط
انحصار وراثت چیست و چه مراحلی دارد؟