درواقع باید گفت که امروزه یکی از بهترین راه های حل اختلاف میان افراد داوری حقوقی است. در این مقاله صدای وکیل سعی بر آن دارد تا با این مقاله شرایط موجود در زمینه داوری و اینکه اساسا قوانین داوری مدنی چیست را مورد بررسی قرار دهد. بنابراین باید گفت برخی اوقات طرفین یک دعوا، به‌ویژه دعواهای مالی تمایلی ندارند که حل دعوا را به مراجع قضایی واگذار کنند و وارد پروسه دادرسی شوند بلکه در دعوای خود از داور استفاده می کنند. برای دانستن اطلاعات بیشتر همراه همیشگی ما باشید.
داوری مدنی چیست؟
در این باره باید اینطور گفت؛ که داوری در قانون حل و فصل اختلاف توسط شخص یا اشخاص ثالثی است که صلاحیت خود را برای رسیدگی به اختلاف از قرارداد خصوصی فی مابین طرفین اختلاف کسب می‌کنند این شخص یا اشخاص ثالث داور یا داوران نامیده می شوند
اما به طور کلی واژه داور به معنای صاحب داد است که در صورت بروز نزاع، مرافعه و اختلاف میان دو یا چند نفر داوری می کند. اما اگر شرط داوری نشده باشد و بعد از وقوع اختلاف آنان توافق کنند که یک داور بین آن ها قضاوت کند یک موافقت نامه داوری خواهد بود پس این هم نوعی قرارداد می باشد. اما در ادامه این سوال پیش می‌آید که قوانین داوری مدنی چیست ؟ برای پاسخ به این سوال همراه ما باشید.
چه افرادی نمیتوانند داوری انجام دهند؟
حال که دانستید داوری مدنی چیست باید بدانید چه افرادی شرایط داوری ندارند و نمیتوانند داوری انجام دهند؛ در قانون آیین دادرسی مدنی، تعیین تعدادی از افراد به عنوان داور هم از طرف قاضی دادگاه و هم از طرف اصحاب دعوا ممنوع شده است. درواقع باید اینطور گفت؛ طبق ماده ۴۶۶ کسانی که اهلیت ندارند و یا اشخاصی که به موجب حکم قطعی دادگاه و یا در اثر آن از داوری محروم شده اند حق داوری ندارند. چنین افرادی اگر هم به عنوان داور انتخاب شوند، آرای آنها باطل است.
قوانین داوری مدنی چیست؟
حال نوبت آن است که بدانید قوانین داوری مدنی چیست ؛ در این باره باید گفت که افرادی که مجاب به داوری هستند نیز باید قوانینی را در نظر داشته باشید که در ادامه برایتان خواهیم گفت:
1- ماده ۴۵۴- کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا دارند می‌توانند با تراضی یکدیگر منازعه و اختلاف خود را خواه در دادگاه ها طرح شده یا نشده باشد و در صورت طرح در هر مرحله ای از رسیدگی باشد، به داوری یک یا چند نفر ارجاع دهند.
2-ماده ۴۵۵-اما یکی دیگر از قوانین داوری مدنی چیست؟باید گفت در یکی از قوانین متعاملین می‌توانند ضمن معامله ملزم شوند و یا به موجب قرارداد جداگانه تراضی نمایند که در صورت بروز اختلاف بین آنان به داوری مراجعه کنند و نیز می‌توانند داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف تعیین نمایند.
3-ماده ۴۵۶- درمورد معاملات و قراردادهای واقع بین اتباع ایرانی و خارجی، تا زمانی‌که اختلافی ایجاد نشده است طرف ایرانی نمی‌تواند به نحوی از انحاء ملتزم شود که در صورت بروز اختلاف حل آن را به داور یا داوران یا هیأتی ارجاع نماید که آنان دارای همان تابعیتی باشند که طرف معامله دارد. هر معامله و قراردادی که مخالف این منع قانونی باشد در قسمتی که مخالفت دارد باطل و بلااثر خواهد بود.
4- ماده ۴۵۷- ارجاع دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی به داوری پس از تصویب هیأت وزیران و اطلاع مجلس شورای اسلامی صورت می‌گیرد. در مواردی که طرف دعوا خارجی و یا موضوع دعوا از موضوعاتی باشد که قانون آن را مهم تشخیص داده، تصویب مجلس شورای اسلامی نیز ضروری است.
5-ماده ۴۵۸- در هر مورد که داور تعیین می‌شود باید موضوع و مدت داوری و نیز مشخصات طرفین و داور یا داوران به طوری که رافع اشتباه باشد تعیین گردد. در صورتی که تعیین داور بعد از بروز اختلاف باشد، موضوع اختلاف که به داوری ارجاع شده باید به طور روشن مشخص و مراتب به داوران ابلاغ شود.
6-ماده ۴۵۹- در مواردی که طرفین معامله یا قرارداد متعهد به معرفی داور شده ولی داور یا داوران خود را معین نکرده باشند و در موقع بروز اختلاف نخواهند و یا نتوانند در معرفی داور اختصاصی خود اقدام و یا در تعیین داور ثالث تراضی نمایند و تعیین داور به دادگاه یا شخص ثالث نیز محول نشده باشد، یک طرف می‌تواند داور خود را معین کرده به وسیله اظهارنامه رسمی به طرف مقابل معرفی و درخواست تعیین داور نماید و یا نسبت به تعیین داور ثالث تراضی کند.
7- ماده ۴۶۰- در م واردی که مقرر گردیده است حل اختلاف به یک نفر داور ارجاع شود و طرفین نخواهند یا نتوانند در انتخاب داور تراضی نمایند و نیز در صورتی که داور یکی از طرفین فوت شود، یا استعفا دهد و طرف نامبرده نخواهد جانشین او را معین کند و یا در هر موردی که انتخاب داور به شخص ثالث واگذار شده و آن شخص از تعیین داور امتناع نماید یا تعیین داور از طرف او غیر ممکن باشد.
8- ماده ۴۶۱- هرگاه نسبت به اصل معامله یا قرارداد راجع به داوری بین طرفین اختلافی باشد دادگاه ابتدا به آن رسیدگی و اظهار نظر می‌نماید.
9- ماده ۴۶۲- در صورتی که طرفین نسبت به دادگاه معینی برای انتخاب داور تراضی نکرده باشند، دادگاه صلاحیتدار برای تعیین داور، دادگاهی خواهد بود که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد.
10- ماده ۴۶۳- هرگاه طرفین ملتزم شده باشند که در صورت بروز اختلاف بین آنها شخص معینی داوری نماید و آن شخص نخواهد یا نتواند به عنوان داور رسیدگی کند و به داور یا داوران دیگری نیز تراضی ننمایند، رسیدگی به اختلاف در صلاحیت دادگاه خواهد بود.
داوران در چه مواردی حق ورود ندارند؟
حال که دانستید داوری مدنی چیست و قوانین داوری مدنی چیست ، باید بدانید داوران در چه مواردی حق ورود ندارند. باید گفت، هر گاه مواردی پیش آید که مربوط به وقوع جرم باشد و یا اینکه دعوا مربوط به نکاح یا طلاق یا نسب بوده و رفع اختلاف منوط به تعیین تکلیف در اصل نکاح یا طلاق و… باشد؛ داور حق رسیدگی ندارند و باید تا صدور حکم دادگاه درباره این موارد رسیدگی خود را متوقف کند.
چه کسی داور را انتخاب میکند؟
طرفین اختلاف می‌توانند در زمان انعقاد معامله یا بعد از آن داور را انتخاب نمایند یا اختیار تعیین داور را به دادگاه ذی صلاح بدهند. همچنین ممکن است به شخص دیگری به غیر از طرفین اختلاف، این اختیار را بدهند که داور را تعیین نماید که در این صورت به شخص ثالث مزبور اصطلاحاً “مقام ناصب داور” می گویند. بنابراین تا به اینجا دانستید قوانین داوری مدنی چیست و چه کسی داور را انتخاب میکند.
جمع بندی
به انتهای این مقاله رسیدیم و برایتان گفتیم که قوانین داوری مدنی چیست و داوران در چه مواردی حق ورود ندارند. داوری از این نظر که رجوع به دادگاه هم زمان بر است و هم هزینه های زیادی را دربر دارد می تواند نهادی کاربردی به نظر برسد؛ همچنان که در بسیاری از موارد افراد در ضمن قرارداد و یا بعد از آن به داور توافق می کنند. زمانی که افراد در معاملات و روابط خود با یکدیگر دچار اختلاف می شوند می توانند جهت حل اختلاف به دادگاه مراجعه نمایند و یا اگر می خواهند از مزایای ارجاع امر به داوری برخوردار شوند، می توانند موضوع را به داوری ارجاع نمایند که شرایط داوری حقوقی و قوانین داوری مدنی چیست برایتان کامل گفته شد.