مالیات شرکت

مودیان مالیاتی جهت بهره مندی از تسهیلات و مزایای در نظرگرفته شده در قانون ، موظف به انجام تکالیف قانونی هستند زیرا عدم رعایت تکالیف فوق موجب تعلق جرایم و محرومیت از معافیت های مالیاتی برای آنان خواهد شد. از اینرو در این قسمت به بررسی پاره ای از مواد و بندهای مهم قانونی در بخش مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی می پردازیم.

مشمولین مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی

کلیه شرکت ها و موسسات تجاری و انتفاعی که مراحل قانونی در اداره ثبت شرکت ها را طی نموده و به ثبت رسیده اند و دارای شماره ثبت می باشند، مشمول مالیات بر درآمد این فصل می باشند.

درآمد مشمول مالیات و نرخ مالیاتی مربوط

به استناد ماده ۱۰۵ ق.م.م جمع درآمد شرکت ها و درآمد ناشی از فعالیت های انتفاعی سایراشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج از ایران تحصیل می شود، پس از وضع زیان های حاصل از منابع غیر معاف و کسر معافیت های مقرر به استثنای مواردی که طبق مقررات این قانون دارای نرخ جداگانه ای می باشد، مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد(۲۵%)خواهند بود.

تبصره ۱- در مورد اشخاص حقوقی ایرانی غیر تجاری که به منظور تقسیم سود تاسیس نشده اند، در صورتی که دارای فعالیت انتفاعی باشند، از ماخذ کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی آنها مالیات به نرخ مقرر در این ماده وصول می شود.

تکلیف اشخاص حقوقی

الف– ارایه اظهارنامه مالیاتی موضوع ماده ۱۱۰

1- بر اساس ماده۱۱۰ اشخاص حقوقی مکلف اند اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان متکی به دفاتر و اسناد و مدارک خود را حداکثر تا چهار ماه پس از سال مالیاتی همراه بافهرست هویت شرکاء و سهامداران و حسب مورد میزان سهم ا لشرکه یا تعداد سهام و نشانی هر یک از آنها را به اداره امور مالیاتی که محل فعالیت اصلی شخص حقوقی در آن واقع است ارایه و مالیات متعلق را پرداخت نمایند. پس از ارایه اولین فهرست مزبور، ارایه فهرست تغییرات در سنوات بعد کافی خواهد بود.

2-محل ارایه اظهارنامه و پرداخت مالیات اشخاص حقوقی خارجی و موسسات مقیم خارج ازایران که در ایران دارای اقامتگاه یا نمایندگی نمی باشند، تهران است.

حکم این ماده در مورد کارخانه داران و اشخاص حقوقی در دوران معافیت نیز جاری خواهد بود.

ب– پلمپ دفاترقانونی

اشخاص حقوقی بایستی قبل از شروع سال مالی جدید اقدام به پلمپ دفاتر در اداره ثبت شرکت ها۸۹/۱۲/۲۹ نمایند؛ بدین معنی که برای عملکرد سال ۱۳۹۰ مودیان موظفندکه تا پایان مهلت نسبت به پلمپ دفاتر اقدام نمایند.

ج– پرداخت حق تمبر

اشخاص حقوقی باید ظرف مدت دو ماه از تاریخ ثبت قانونی ، مالیات دو در هزار حق تمبر راپرداخت نمایند. ضمنا در مورد شرکت هایی که به افزایش سرمایه اقدام می نمایند، مکلفند ظرف دو ماه از تاریخ افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت ها نسبت به ابطال تمبر اقدام نمایند.

د– ارائه لیست حقوق بگیران

اشخاص حقوقی بایستی هنگام پرداخت یا تخصیص حقوق، مالیات متعلق را طبق مقررات ماده ۸۵این قانون محاسبه و کسر و ظرف سی روز ضمن ارائه لیست حقوق بگیران که حاوی مشخصاتی نظیر نام و نشانی دریافت کنندگان حقوق و میزان آن می باشد به اداره امور مالیاتی محل پرداختنموده و در ماههای بعد فقط تغییرات را اعلام نمایند.

مهلت رسیدگی به مالیات اشخاص حقوقی( شرکتها)

– در صورت ارایه اظهارنامه مالیاتی موضوع ماده ۱۱۰ ، یک سال

– در صورت عدم ارایه اظهارنامه مالیاتی، پنج سال

چهارم: روش های رسیدگی به مالیات اشخاص حقوقی

الف –رسیدگی ازطریق دفاتر

اگر اشخاص حقوقی در موعد مقرر اقدام به ارایه اظهارنامه ، ترازنامه ، صورت حساب سود و زیان و ارائه دفاتر قانونی(روزنامه و کل) و اسناد و مدرک نمایند و درآمد اعلام نمایند، رسیدگی از طریقدفاتر صورت می گیرد.

ب– رسیدگی ازطریق علی الراس

– در صورتیکه اشخاص حقوقی از ارایه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر خودداری نموده و همچنین نسبت به سایر تکالیف خویش اقدام ننمایند، رسیدگی مالیات آنها از طریق علی الراس انجام میپذیرد.

– رد دفاتر از سوی هیات بند ۳ ماده ۹۷ به علت عدم رعایت آیین نامه تحریر دفاتر

پنجم: ارجاع پرونده به هیات بند ۳ ماده ۹۷ ق.م.م

در صورت عدم رعایت آیین نامه تحریر دفاتر، بعنوان مثال: تاخیر پلمپ یا تاخیر ثبت وقایع مالی، فاکتورهای فروش شماره سریال چاپی نداشته باشند یا اسناد درآمدی مورد قبول سازمان امور مالیاتی نباشد، یا اصولا دفاتر برای تشخیص درآمد مشمول مالیات قابل رسیدگی نباشد(مثلاشرکت تولیدی محاسبه بهای تمام شده را ارایه ننماید یا شرکت بازرگانی صورت گردش کالا ندهد) پرونده مالیاتی شرکت مورد رسیدگی به هیات بند ۳ ماده ۹۷ ق.م.م ارجاع داده می شود.

– در صورت ارجاع پرونده به هیات بند ۳ دو ماه به مهلت رسیدگی اضافه می گردد.

ششم: معافیت ها

به استناد ماده ۱۳۲ – درآمد مشمول مالیات ابرازی ناشی از فعالیت های تولیدی و معدنی درواحدهای تولیدی یا معدنی در بخش های تعاونی و خصوصی که از اول سال ۱۳۸۱ به بعد از طرف وزارتخانه های ذیربط برای آنها پرونده بهره برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می شود، از تاریخ شروع بهره برداری یا استخراج به میزان هشتاد درصدو به مدت چهارسال و در مناطق کمتر توسعه یافته به میزان صد در صد ( ۱۰۰ %) و به مدت ده سال از مالیات موضوع ماده ۱۰۵ این قانون معاف هستند.

– معافیت های موضوع این ماده شامل درآمد واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز تهران و پنجاه کیلومتری مرکز اصفهان و سی کیلومتری مراکز استان ها و شهرهای دارای بیش از سیصد هزار نفر جمعیت بر اساس آخرین سرشماری به استثنای شهرک های صنعتی استقرار یافته در شعاع سی کیلومتری مراکز استان ها و شهرهای مذکور نخواهد بود.

– صد در صد درآمد شرکت های تعاونی روستایی ، عشایری ، کشاورزی ، صیادان ، کارگری ،کارمندی ، دانشجویان و دانش آموزان و اتحادیه های آنها از مالیات معاف است.

– همچنین بر اساس ماده ۱۳۸ – آن قسمت از سود ابرازی شرکت های تعاونی و خصوصی که برای توسعه و بازسازی و نوسازی یا تکمیل واحدهای موجود صنعتی و معدنی خود یا ایجاد واحدهای جدید صنعتی یا معدنی در آن سال مصرف گردد از پنجاه درصد (۵۰%)مالیات متعلقه موضوع ماده ۱۰۵ این قانون معاف خواهد بود مشروط بر اینکه قبلا اجازه توسعه یا تکمیل واحدهای صنعتی یا معدنی جدید در قالب طرح سرمایه گذاری معین ازوزارتخانه ذیربط تحصیل کرده باشد.

در صورتیکه هزینه اجرای طرح یا طرح های یاد شده در هر سال مازاد بر سود ابرازی همان سال باشد و یا از هزینه طرح سرمایه گذاری کمتر باشد شرکت می تواند از معافیت مذکور در محاسبه مالیات سود ابرازی سال های بعد حداکثر به مدت سه سال و به میزان مازاد مذکور و یا باقیمانده هزینه اجرای کامل طرح بهره مند شود.

به استناد تبصره ۳ ماده ۱۳۸ – کارخانه های واقع در محدوده آبریز تهران که تعداد کارکنان آنها کمتر از پنجاه نفر نباشد در صورتیکه تاسیسات خود را کلا به خارج از شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز تهران انتقال دهند بر اساس ضوابطی که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت ذیربط حسب مورد برقرار می شود تا ده سال از تاریخ بهره برداری در محل جدید از پرداخت مالیات بر درآمد ناشی از فعالیت صنعتی مربوط معاف خواهند بود.

هفتم: مقررات مالیاتی مربوط به شرکت های ترکیبی یا ادغامی

به استناد ماده ۱۱۱ – شرکت هایی که با تاسیس شرکت جدید یا با حفظ شخصیت حقوقی یک شرکت، در هم ادغام یا ترکیب می شوند از لحاظ مالیاتی مشمول مقررات زیر می باشند:

الف– تاسیس شرکت جدید یا افزایش سرمایه شرکت موجود تا سقف مجموع سرمایه های ثبت شده شرکت های ادغام یا ترکیب شده از پرداخت دو در هزار حق تمبر موضوع ماده ۴۸ این قانون معاف است.

ب– انتقال دارایی های شرکت های ادغام یا ترکیب شده به شرکت جدید یا شرکت موجود، حسب مورد به ارزش دفتری مشمولمالیات مقرر در این قانون نخواهد بود.

ج– عملیات شرکت های ادغام یا ترکیب شده در شرکت جدید یا شرکت موجود، مشمول مالیات دوره انحلال موضوع بخش مالیات بر درآمد این قانون نخواهد بود.

د– استهلاک دارایی های منتقل شده به شرکت جدید یا شرکت موجود باید بر اساس روال قبل ازادغام یا ترکیب ادامه یابد.

ه– هرگاه در نتیجه ادغام یا ترکیب، درآمدی به هر یک از سهامداران در شرکت های ادغام یاترکیب شده تعلق گیرد طبق مقررات مربوط، مشمول مالیات خواهند بود.

و– کلیه تعهدات وتکالیف مالیاتی شرکت های ادغام یا ترکیب شده به عهده شرکت جدید یا موجود حسب مورد می باشد.

هشتم: نکاتی در خصوص اشخاص حقوقی یا شرکت های منحل شده

الف- ارایه اظهارنامه صورت دارایی وبدهی

بر اساس ماده ۱۱۴ – آخرین مدیر یا مدیران شخص حقوقی مشترکا موظف اند قبل از تاریخ تشکیل مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیت دار که برای اتخاذ تصمیم نسبت به انحلال شخص حقوقی دعوت شده است اظهارنامه ای حاوی صورت دارایی و بدهی شخص حقوقی در تاریخ دعوت روی نمونه ای که بدین منظور از طرف سازمان امور مالیاتی تهیه می گردد تنظیم و به اداره امور مالیاتی مربوط ارایه نمایند.

ب-ماخذمحاسبه مالیات شرکتهای منحل شده

طبق ماده ۱۱۵ – ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می شود ارزش دارایی شخص حقوقی است منهای بدهی ها و سرمایه پرداخت شده و اندوخته ها و مانده سودهایی که مالیات آنها قبلا پرداخت گردیده است.

ج-تکلیف مدیران تصفیه

به استناد ماده ۱۱۶ – مدیران تصفیه مکلف اند ظرف شش ماه از تاریخ انحلال(تاریخ ثبت انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکت ها)اظهارنامه مالیاتی مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی را بر اساس ماده ۱۱۵ این قانون تنظیم و به اداره امور مالیاتی مربوط ارایه و مالیات متعلق را پرداخت نمایند.

نهم: جرایم پیش بینی شده

الف– جرایم تخلف مدیران

– جریمه تخلف آخرین مدیران شخص حقوقی از لحاظ ارایه اظهارنامه موضوع ماده ۱۱۴ این قانون ظرف مهلت مقرر یا ارایه اظهارنامه خلاف واقع به ترتیب عبارت است از دو درصد و یک درصد سرمایه پرداخت شده شخص حقوقی در تاریخ انحلال

– جریمه تخلف مدیر یا مدیران تصفیه در مورد تقسیم دارایی شخص حقوقی قبل از تصفیه امور مالیاتی شخص حقوقی یا قبل از سپردن تامین مقرر موضوع ماده ( ۱۱۸ ) این قانون معادل ( ۲۰ %) مالیات متعلق خواهد بود که از مدیر یا مدیران تصفیه وصول می گردد.

ب- جرایم عدم ارائه اظهارنامه ودفاتر

– عدم ارایه اظهارنامه توسط اشخاص حقوقی چهل درصد ( ۴۰ %) مالیات

– عدم ارایه ترازنامه یا حساب سود و زیان بیست درصد ( ۲۰ %) مالیات

– عدم ارایه دفاتر قانونی بیست درصد ( ۲۰ %) مالیات

– عدم قبولی دفاتر جریمه ای معادل ده درصد ( ۱۰%)

ج-جریمه دیرکرد: ماده ۱۹۰

۱-۵- در صورت ارایه اظهارنامه: ۲،۵ درصد مالیات به ازای هر ماه از تاریخ انقضای مهلت ارایه آن نسبت به مبلغ مندرج در آن و نسبت به مابه التفاوت یا مابه الاختلاف از تاریخ مطالبه(تاریخ ابلاغ برگ تشخیص)

۱-۵- در صورت عدم ارایه اظهارنامه : ۲،۵ درصد مالیات به ازای هر ماه از تاریخ انقضای مهلت اظهارنامه یا سررسید پرداخت مالیات حسب مورد می باشد.

-۶ جریمه عدم پرداخت حق تمبر معادل دو برابر اصل حق تمبر

-۷ عدم ارایه لیست حقوق در موعد مقرر یا تاخیر در ارایه معادل ۲% کل حقوق پرداختی

-۸ عدم پرداخت به موقع مالیات حقوق یا تاخیر معادل ۲۰ % مالیات پرداخت نشده

دهم: مدارک لازم جهت تشکیل پرونده مالیات اشخاص حقوقی(شرکت ها)

– اصل و تصویر آگهی تاسیس در روزنامه رسمی کشور / آگهی ثبت شعبه یا نمایندگی شرکت خارجی

– اصل و تصویر آخرین آگهی تغییرات

– اصل و تصویر اساسنامه

– اصل و تصویر شرکتنامه یا اظهارنامه ثبت شرکت ها

– اصل و تصویر کارت بازرگانی

– اصل و تصویر مجوز تاسیس کارگاه یا کارخانه حسب مورد

– اصل و تصویر پروانه بهره برداری ( در مورد معادن پروانه بهره برداری یا قرارداد استخراج )